Puzzel

Vandaag ben ik aan de grote puzzel begonnen. Ik heb het lang uitgesteld, een beetje bang voor gênante verhalen en hevige emoties. Aanleiding was een bericht op de Duitse tv over een mediafiguur die mijn vader tijdens de oorlog heeft gekend. Ze hebben samen een paar nachten in een gevangenis doorgebracht. Mijn vader wegens het kopen van "zwarte" sigaretten, van de andere weet ik het niet.
Omdat hij aan het vertellen sloeg, vroeg ik naar het begin van de oorlog. Ik hoop het allemaal een beetje op een rij te krijgen. Er zijn veel stommiteiten gebeurd, zegt hij. Toen de oorlog uitbrak, werden alle jongemannen van het dorp aangemaand om naar Frankrijk te vluchten, zodat ze niet opgevorderd zouden worden. "We werden verplicht" zegt mijn vader, maar hij weet niet meer door wie. Ze werden verzameld op het dorpsplein en daar bijeen geduwd in een open vrachtwagen. Ze reden tot aan de Rijn. Daar kon de camion niet verder omdat er een brug was gebombardeerd. Iedereen moest uitstappen en de vrachtwagen keerde leeg terug. De passagiers keerden ook terug. Te voet. Ze deden er dagen over. Een paar mannen vonden dat de groep te traag ging, liepen voorop, maar overleefden het niet. Ze kwamen om in een bombardement. Mijn vader was bij de trage groep gebleven. Zijn schoenen hielden het niet en hij kocht onderweg "koordensletsen" (espadrilles). Ze leden honger en kwamen uitgeput thuis. De oorlog was nog maar net begonnen. Wat een verspilling.
Daarna ging hij meehelpen aan de "ijzeren muur. Dat was een versperring en zelfs een soort val voor de Duitsers. Hoge hekken op wielen die moesten dichtklappen eens de Duitsers gepasseerd waren. Nog zo'n stommiteit, zegt mijn vader.
Ik blijf met veel vragen zitten. Ze zullen moeten wachten tot een volgend helder moment.